Rola kosmetologa w terapii onkologicznej

Wstęp

Z każdym rokiem obserwuje się wzrost zachorowań na całym świecie. Jeszcze na przestrzeni kilku lat wstecz pacjent onkologiczny kojarzył się tylko ze szpitalem a myśl o wizycie u kosmetologa była nie dopuszczalna. Obecnie pacjenci mają dużo więcej możliwości a gabinety kosmetologiczne z odpowiednio wyszkolonym personelem stanowią ogromne wsparcie w trakcie leczenia. Każdy nowotwór bez względu na rodzaj oraz stadium rozwoju pogarsza stan psychiki pacjentek, co także ma ogromny wpływ na skuteczność leczenia. Terapia onkologiczna wpływa także negatywnie na wygląd, który odgrywa ogromną rolę w komunikacji międzyludzkiej. Każda terapia może nieść za sobą szereg niepożądanych objawów, ich nasilenie to kwestia indywidualna lecz bardzo często są to zmiany skórne kwalifikujące się jako wyzwania pielęgnacyjne w dziedzinie kosmetologii [1].

Leczenie onkologiczne – jak wpływa na skórę?

Terapia onkologiczna ma jeden główny cel – zniszczyć komórki nowotworowe dzięki zastosowaniu farmakologii, promieniowania jonizującego czy chirurgi. Zdarzają się przypadki gdzie w jednym czasie są stosowane aż 3 metody leczenia co osłabia organizm jeszcze bardziej. Do najczęstszych efektów ubocznych na skórze należą; tkliwość skóry, łuszczenie się, podrażnienie, świąd, rozszerzone naczynia krwionośne, przebarwienie, zaczerwienienie czy też wrażliwość skóry. Wielu pacjentów rezygnuje z terapii ze względu na uboczne dolegliwości. Jednak możliwości kosmetologiczne bardzo mogą pomóc uśmieżyć ból, dyskomfort czy nieestetyczny wygląd skóry dzięki profesjonalnej pomocy odpowiednio wykwalifkowanej kadrze kosmetologów [2, 3].

Onkokosmetologia – co to wlaściwie oznacza?

Onkokosmetologiaoznacza szeroko pojętą opiekę kosmetologiczną nad osobami w trakcie lub po leczeniu onkologicznym. Jej główne cele polegają na załagodzeniu skutków ubocznych terapii, przywróceniu nawilżenia skóry, ale też poprawie samopoczucia, a także możliwość opieki i kompetentnego wsparcia merytorycznego. Z każdym rokiem sub-dyscyplina kosmetologii rozwija się jeszcze bardziej i daje coraz więcej możliwości kobietom chorym [4, 5].

Pielęgnacja domowa w trakcie leczenia

Skóra w trakcie leczenia onkologicznego staje się sucha, reaktywna i bardzo wrażliwa. Zaburzenia procesów odnowy naskórka sprzyjają świądowi i łuszczeniu się skóry. Staje się też bardziej podatna na uszkodzenia podczas wykonywania codziennych obowiązków. Wykazuje także większą wrażliwość na promieniowanie UV. Dlatego niezwykle istotne jest, aby w pierwszej kolejności na początku terapii kosmetologicznej zadbać o odbudowę bariery hydro lipidowej i fotoprotekcję. Regularna odbudowa warstwy ochronnej naskórka to niezwykle ważny element pielęgnacji, gdyż stanowi główne funkcje ochronne skóry. Utrzymanie równowagi hydro lipidowej pozwala przywrócić jej prawidłowe funkcje. Zdrowa skóra powinna być gładka, elastyczna i nawilżona. Cennymi składnikami w preparatach kosmetycznych wspomagających odbudowy bariery hydro lipidowej będą: skwalan, woski, cholesterol, wolne kwasy tłuszczowe, ceramidy oraz Naturalny Czynnik Nawilżający-NMF (ang. Natural Moisturizing Factor) [6, 7].

Zabiegi kosmetologiczne dla pacjenta onkologicznego

W zależności od zastosowanego leku podczas leczenia oraz czasu jaki minął od chemioterapii czy radioterapii można zastosować różne procedury kosmetologiczne. Dlatego bardzociężko jest jednoznacznie podać konkretny zakres zabiegów jakie można wykonać danemu pacjentowi. Najbezpieczniej jest ograniczyć się do podstawowych zabiegów z zakresu kosmetyki białej. Zabieg może składać się z delikatnego oczyszczania oraz pielęgnacji manualnej. Raczej nie zaleca się stosowania nawet peelingów enzymatycznych. Na tym etapie bardzo ważny jest indywidualny dobór kosmetyków o takim składzie, aby pomimo wykonania delikatnego zabiegu, przyniósł on wiele korzyści. Preparaty należy dobierać indywidualnie, do aktualnych potrzeb skóry [8, 9].

Podsumowanie

Rola kosmetologa w terapii onkologicznej jest bardzo ważna. Coraz więcej badań wskazuje na to jak ogromne znaczenie ma stan psychiczny podczas leczenia onkologicznego. Możlwość zadbania o siebie w gabinecie kosmetologicznym jest tą pożądaną przez pacjenta częścią pewnej normalności. Pozwala to nie tylko na załagodzenie skutków ubocznych terapii ale także na relaks i odprężenie w tak trudnym okresie, co na pewno ma pozytywny wpływ na psychikę pacjenta.

Piśmiennictwo

1. Meder J., Podstawy Onkologii Klinicznej, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa,2011.
2. A. Kozierkiewicz, A. Śliwczyński, J. Jassem, R. Topór-Mądry, J. Paszkiewicz, op. cit., s.256-262.
3. Schaffrin-Nabe D, Schmitz I, Josten-Nabe A, Hehn U, Voigtmann R. The Influence of Various Parameters on the Success of Sensor-Controlled Scalp Cooling in Preventing Chemotherapy-Induced Alopecia. OncologyResearch and Treatment 2015, vol. 38(10): 489-495
4. 4.W. Pawliszyn, op. cit., s. 55-58.
5. Klonowska J., Onkokosmetologia. Część I. Więcej niż pielęgnacja, „Beauty Forum”, nr 4/2019.
6. A. Kołodziejczak, Kosmetologia t.1, Wydawnictwo Lekarskie PZWL,2019, s. 71-80.
7. M. Błaszczyk, Histologia dla kosmetologów, Oficyna wydawnictwa PWSZ, Nysa 2013,s. 108-112.
8. A. Matuła, I. Załęska, A. Lizak, M. Morawiec, J. Drąg, M. Wasylewski, op. cit., s. 446-449.
9. A. Kołodziejczak, op. cit., s.463-465.