Witamina C, jej formy i wpływ na skórę.

Wstęp

Antyoksydanty to związki, które niezwykle interesują świat kosmetologii. Wśród tej ogromnej grupy króluje jeden z najlepiej poznanych i przebadanych – witamina C, znana również jako kwas L-askorbinowy. Jest związkiem organicznym o fundamentalnym znaczeniu dla ludzkiego zdrowia. Biorąc pod uwagę liczne doniesienia naukowe z udziałem witaminy C, wydaje się być idealna. Jest niezbędna w wielu procesach metabolicznych, w tym w syntezie kolagenu, regeneracji tkanki łącznej oraz funkcjonowaniu układu odpornościowego. Jednak pomimo dostarczania człowiekowi prawidłowej dawki witaminy C, biodostępność dla skóry może pozostawać niewystarczająca, co skłania dermatologów i kosmetologów do zalecania podawania witaminy C miejscowo na skórę. To podejście pozwala na skoncentrowanie działania witaminy C bezpośrednio w miejscu docelowym i minimalizuje straty wynikające z biodostępności ogólnej organizmu. Wspierając się na solidnych dowodach naukowych i analizując molekularne ścieżki działania witaminy C, jej wpływ na skórę nie ogranicza się tylko do roli antyoksydanta, ale także między innymi wpływa na skórę jako inhibitor melanogenezy. Jednakże, jej nietrwałość i wrażliwość na czynniki zewnętrzne stanowią wyzwanie w utrzymaniu jej stabilności i dostępności dla organizmu.

Formy witaminy C

Wyzwanie postawione biotechnologom zaowocowało powstaniem kilku form witaminy C. Każda z nich na wiele zalet ale także i wad. Jednymi z popularniejszych i stosowanych jako surowce kosmetyczne, form witaminy C to: kwas L-askorbinowy, glukozyd askorbylu, palminynian-6-askorbinowy, tetraizopalmitynian askorbylu, sól magnezowa fosforanu askorbinowego, sól sodowa fosforanu askorbylu oraz kwas 3-0-ethyl askorbinowy.

Kwas L-askorbinowy, to podstawowa i najczęściej występująca forma witaminy C. Charakteryzuje się wysoką biodostępnością i skutecznością działania, jednak jest podatna na utlenianie i rozkład w środowisku kwasowym oraz przy obecności tlenu i światła.

Glukozyd Askorbylu jest bardziej stabilny niż kwas L-askorbinowy i mniej podatny na utlenianie. W organizmie uwalniana jest poprzez enzymatyczną hydrolizę. Działa jako pro-forma witaminy C, co pozwala na kontrolowane uwalnianie czynnej postaci. Jest stosowany w preparatach kosmetycznych jako forma witaminy C o przedłużonej trwałości.

Palminynian-6-askorbinowy to ester kwasu askorbinowego i kwasu palmitynowego. Jest bardziej stabilny niż kwas L-askorbinowy i wykazuje zdolność penetrowania lipidowej warstwy skóry. Lipofilność tej formy pozwala na przenikanie przez błony komórkowe, zwiększając dostępność witaminy C do komórek skóry, a w efekcie poprawiając jej skuteczność w pielęgnacji.

Tetraizopalmitynian askorbylu jest lipofilowym analogiem witaminy C. To forma witaminy C połączona z kwasem tłuszczowym, co również poprawia jej przenikanie przez błony komórkowe. Ta zdolność przenikania przez bariery skórne i dostarczania aktywnego związku do głębszych warstw skóry niewątpliwie jest ogromna zaleta tej formy.

Sól magnezowa fosforanu askorbinowego i sól sodowa fosforanu askorbylu to formy witaminy C bardziej stabilne niż kwas L-askorbinowy z poprawną biodostępnością.

Sól Magnezowa Fosforanu Askorbinowego jest mniej kwasowa, co przyczynia się do zwiększenia stabilności witaminy C w produktach kosmetycznych.

Sól Sodowa Fosforanu Askorbylu podobnie jak sól magnezowa charakteryzuje się dobrą stabilnością w produktach kosmetycznych.

Kwas 3-0-ethyl Askorbinowy jest jedną z nowszych form witaminy C, która charakteryzuje się wyższą stabilnością w porównaniu do innych form. Stabilność to nie jedyna jej zaleta, zdolnością do penetracji przez naskórek i zwiększonej stabilności wobec utleniania sprawa, że jest zdolna do hamowania procesów melanogenezy.

Działanie antyoksydacyjne

Witamina C jest niezwykle istotna dla zdrowia i kondycji skóry. Jej działanie antyoksydacyjne polega na neutralizowaniu wolnych rodników, które są głównym czynnikiem prowadzącym do procesów starzenia się skóry, a także intensyfikującym wiele dermatoz. Witamina C wykazuje zdolność do redukcji uszkodzeń DNA indukowanych przez promieniowanie UV, będących jednym z głównych powodów stresu oksydacyjnego.

Inhibitor melanogenezy

Ponadto, witamina C pełni istotną funkcję jako inhibitor melanogenezy – procesu produkcji melaniny. Wysoka aktywność enzymu tyrozynazy jest odpowiedzialna za nadmierną produkcję melaniny, co może prowadzić do występowania przebarwień skóry. Witamina C hamuje aktywność tego enzymu, regulując produkcję melaniny i przyczyniając się do utrzymania zdrowego i jednolitego kolorytu skóry.

Witamina C, pomimo swojej nietrwałości i wrażliwości na czynniki zewnętrzne, odgrywa istotną rolę w zdrowiu skóry. Dostępne formy witaminy C charakteryzują się różnymi cechami i stabilnością, co wpływa na ich wykorzystanie w kosmetologii i dermatologii. Niewątpliwie miejscowe aplikowanie witaminy C na skórę zwiększa jej dostępność i skuteczność. Jako silny antyoksydant i inhibitor melanogenezy, witamina C wspiera zdrowie i funkcjonowanie skóry, opierając się na solidnych dowodach naukowych.

Bibliografia

1. Telang P. S. (2013). Vitamin C in dermatology. Indian dermatology online journal, 4(2), 143–146.
2. Pullar J. M., Carr A. C., Vissers M. (2017). The Roles of Vitamin C in Skin Health. Nutrients, 9(8), 866.
3. Farris P. K. (2005). Topical vitamin C: a useful agent for treating photoaging and other dermatologic conditions. Dermatologic surgery, 31(7 Pt 2), 814–818.
4. Darr D., Dunston S., Faust H. (2012). Pinnell SR. Effectiveness of antioxidants (vitamin C and E) with and without sunscreens as topical photoprotectants. Acta Derm Venereol, 93(3), 211-217.
5. Pillai S., Oresajo C., Hayward J. (2005). Ultraviolet radiation and skin aging: roles of reactive oxygen species, inflammation and protease activation, and strategies for prevention of inflammation-induced matrix degradation – a review. International journal of cosmetic science, 27(1), 17-34.
6. Kim MS, et al. (2017). Inhibition of melanogenesis by 3-O-ethyl ascorbic acid through the regulation of tyrosinase expression. Int J Mol Sci, 18(7):1505.